วันพฤหัสบดีที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2553

ตายเพราะปาก นิทานชาดก

การพูดจาโดยไม่รู้กาลเทศะ ย่อมทำให้เกิดผลเสียมากกว่าจะทำให้เกิดผลดี คนที่พูดไม่ถูกเวลา มักจะพบกับความพินาศ นิทานเรื่องต่อไปนี้ มาใน "กัสสปชาดก ทุกนิบาต"



ณ สระน้ำที่แห้งขอดแตกระแหง เต่าตัวหนึ่งกำลังหากินอย่างลำบาก ขณะนั้นมีหงส์ 2 ตัว บินผ่านมาเห็นเต่ากำลังหากินในหนองน้ำที่แห้งขอด เมื่อเห็นภาพเช่นนั้นจึงร้องถามว่า

"นี่เจ้าเต่า ! สุขสบายดีหรือเปล่า อาหารการกินเป็นอย่างไรบ้างละ ! "

"โอ้ย... แย่มากข้าจะอดตายอยู่แล้ว "

"เจ้าไปอยู่กับพวกเราสิ อาหารอุดมสมบูรณ์ เจ้าจะไม่ลำบากแบบนี้" หงส์ทั้ง 2 ตัวชวน

"จะไปยังไงละ !" เต่าถาม

"ไม่ใช่เรื่องยากหรอก เดี๋ยวเราทั้งสองจะหามเจ้าไปเอง" หงส์ทั้งสองกล่าว

หงส์ตัวหนึ่งได้นำท่อนไม้ ขนาดพอเหมาะมาท่อนหนึ่งแล้วกล่าวว่า

"เจ้าคาบท่อนไม้นี่ให้แน่น ห้ามพูดเด็ดขาด ใครถามใครทักก็ห้ามพูด"

"ตกลง มันไม่ใช่เรื่องยากเลย" เต่าเอ่ยขึ้นแล้วก็คาบตรงกลางท่อนไม้

ฝ่ายหงส์ทั้งสองคาบท่อนไม้คนละข้าง แล้วบินไปในอากาศ ขณะที่บินผ่านเมืองพาราณาสี เด็กทั้งหลายต่างก็ตะโกนขึ้นว่า

"หงส์หามเต่า หงส์หามเต่า"

เต่าได้ยินก็คิดจะตอบว่ามันเรื่องอะไรของพวกเอ็ง พอคิดแล้วก็ลืมคำเตือนของหงส์ มันจึงอ้าปากจะพูด พออ้าปาก ร่างก็หล่นลอยละลิ่วลงมาจากอากาศกระแทกพื้นกระดองแตก ตายคาที่

ชาวเมืองต่างพากันมุงดู เพราะไม่เคยเห็นเหตุการณ์ประหลาดเช่นนี้มาก่อน

ในขณะที่พระเจ้าพรหมทัตกำลังเสด็จเลียบพระนคร ทอดพระเนตเห็นชาวเมืองกำลังชุ่มนุม จึงสั่งถามอำมาตย์ว่า

"เขามุงดูอะไรกันหรือ ท่านอำมาตย์"

อำมาตย์จึงกราบทูลรายละเอียดให้ทรงทราบ แล้วกราทูลว่า

"ขอเดชะ เต่าตัวนั้น ตายเพราะปากของมันเอง มันคาบท่อนไม้ไว้ดีแล้ว แต่อ้าปากพูดในเวลาที่ไม่เหมาะสม ปากมันจึงพิฆาตตัวเอง ขอเดชะ บัณฑิตที่เห็นเหตุการณ์นี้ จึงควรจะพูดแต่เรื่องที่ดีงามตามกาลเวลาที่สมควร อย่าได้เที่ยวพูดพล่ามเป็นน้ำท่วมทุ่ง พระเจ้าค่ะ

พระราชาทรงสดับดังนั้น ก็ทรงเข้าพระทัยว่าอำมาตย์เตือนพระองค์ทางอ้อม ตั้งแต่นั้นมาพระองค์ก็ไม่ตรัสพร่ำเพรื่อเหมือนแต่ก่อนอีกเลย

มาชาติสุดท้าย พระเจ้าพรหมทัตได้มาเกิดเป็นพระอานนท์ ส่วนอำมาตย์ ได้เกิดมาเป็นพระพุทธเจ้า

นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า การพูดจาทั้งเรื่องดีมีประโยชน์ ทั้งเรื่องไม่ดี ไม่มีสาระ ในกาลเวลาที่ไม่เหมาะสม ย่อมเกิดโทษ มากกว่าผลดี การจะพูดอะไรต้องรุ้จักเวลา เหตุการณ์ และสถานะการณ์ ไม่เที่ยวพูดพล่ามอวดรู้อวดฉลาด
"พูดดีเป็นศรีแก่ปาก พูดมากปากอาจมีสี"

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น